COVID-19 Sonrası Saç Dökülmesi İçin PRP Tedavisi

Covid-19 enfeksiyonunun kısa ya da uzun vadede geçici veya kalıcı bazı sağlık sorunlarına yol açtığı gözlemlenmektedir. 2 yıldır gündemden düşmeyen küresel salgının, erken ve geç evre yan etkileri üzerine yapılan araştırmalarda, enfeksiyon sonrası gelişen saç dökülmesi şikayetlerinin arttığı kaydedilmiştir. Uzmanlar, PCR testi pozitif çıkmış hastalar üzerinde yaptıkları deneysel çalışmalar sonucunda, enfeksiyonun, telogen effluvium ve androgenetik alopesi kaynaklı saç dökülmelerinde süreci hızlandırdığı görüşüne varmışlardır.

Peki, PRP tedavisinin bu çalışmalardaki rolü nedir?

Bilindiği üzere, saç dökülmesi tedavisi için trombositten zengin plazma (PRP) enjeksiyonları, minimal invaziv, düşük maliyetli, basit ve hızlı uygulama gibi avantajlarıyla dünya çapında oldukça popüler hale gelmiş bir uygulamadır. PRP, çeşitli büyüme faktörleri, kemokinler ve sitokinlerden oluşur. PRP; hücrenin hayatta kalması, doku yenilenmesi, kemik yenilenmesi ve yara onarımı gibi sert ve yumuşak dokularda, doku iyileşmesini teşvik edici özelliklere sahiptir. COVID-19 hastalığının iyileşmesi sonrasında, androgenetik alopesiye bağlı saç dökülmelerinin hızlandığı, uygulanan PRP tedavisi sonrasında da bu sürecin yavaşlatılabildiği tespit edilmiştir.

COVID-19 enfeksiyonunun tespit edilmesinde kullanılan PCR testi ile sonuçları pozitif çıkan 9 hasta, iyileşme sonrasında, deneysel araştırmaya dahil edilmiş ve bu hastalara 4 seans trombositten zengin plazma yani PRP enjeksiyonları uygulanmıştır. Yapılan deneylerin sonuçları; saç çekme testleri ve saç büyüme anketlerine göre değerlendirilmiştir.

 Paylaşılan araştırmanın detayları şu şekildedir:

• COVID-19 enfeksiyonu geçiren ve iyileşen kişilerde minimum 182, maksimum 264 gün sonra, 9 hasta saç dökülmesi şikayeti ile başvurmuştur.
• Başvuran hastalar 26 -52 yaş aralığındadır.
• Hastaların 6’sı erkek 3’ü kadındır.
• İlk PRP uygulaması ile son PRP uygulamasına göre, saç çekme testi skorunda gözle görülür bir düşüş kaydedilmiştir. Uygulanan ilk PRP seansı sonrasında dahi, yapılan saç çekme testlerinin sonucuna göre, tüm hastaların saç dökülmelerinde %25-%54 oranında azalma sağlandığı gözlemlenmiştir.
• Yapılan büyüme anketlerinde ise 5 hastanın tedaviyi etkili bulduğu tespit edilmiştir.

Bu deneysel çalışma, koronavirüs hastalığını hafif düzeyde atlatan, hastaneye yatırılmayan, hastalık üzerinden en az 6 ay geçen 9 kişi üzerinde yapılmıştır.

Özellikle, COVID-19 tanısı konulduktan sonra, saç dökülmesi belirgin bir şekilde artan hastalarda iyileşme sağlandığı görülmüş, tedavi sonrası yapılan anketlerde de tatmin edici bir oran elde edilmiştir. Ancak histopatolojik kanıtların olmaması ve olgu sayısının sınırlı olması kesin bir kanıya varabilmek için kısıtlayıcı ve yetersiz kabul edilmektedir.

Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim gibi, androgenetik alopesi kaynaklı saç dökülmelerinin tedavilerinde, saç köklerini uyarmaya ve canlandırmaya yönelik; otolog yağ transferi, mikro greft, kök hücre gibi kendini kanıtlayan veya henüz araştırma aşamasında olan farklı ve başarılı birçok uygulama seçeneği vardır. Bunun yanı sıra, androgenetik alopesi için bilinen ve kullanılan finasterid ve minoksidil gibi güncel ilaçlı tedaviler de mevcuttur. PRP tedavisi, özellikle de pandemi sürecinde, kolay, pratik ve hızlı bir şekilde uygulanabilme avantajıyla öne çıkmıştır.

PRP – COVID 19 ve cilt

Uzmanlar araştırmalar sonucunda; literatürde COVID-19 ile ilişkili cilt lezyonlarının tanımlandığını ancak tedavi ve yönetim konusunda henüz çok az makale bulunduğunu, COVID-19’a bağlı saç dökülmesinin dikkat çeken konulardan biri olduğunu ve COVID-19’a bağlı saç dökülmesi için sınırlı seanslı PRP enjeksiyonlarının önerilebileceğini belirtmişlerdir.

COVID-19 enfeksiyonunun saç dökülmelerini hızlandırıcı etkisi ve tedavi seçenekleriyle ilgili araştırmalar devam etmektedir. Kesin bir kanaat oluşturabilmek için daha geniş kapsamlı araştırmalara ve sonuçlarına ihtiyaç vardır. Virüsün yıkıcı etkisi, aşı çalışmalarının hızlanmasıyla birlikte dünya çapında hafiflemeye başlasa da, sağlığımız üzerinde bıraktığı geçici veya kalıcı etkilerin araştırmaları uzun süre daha gündemdeki yerini koruyacaktır.