Saç Ekimi Nedir?

Saç ekiminin arkasındaki prensip aslında oldukça basittir. İngilizcede bu işlem hair transplantation olarak geçer, kısaca bir transfer işlemidir. Transfer edilen ise, saç teli ya da grefttir. Başın arka kısmında özellikle iki kulak arasında kalan bölge çoğu zaman sağlıklı uzama ve kalıcı olma eğilimindedir. İleri derecelerde androgenetik saç dökülmesi durumunda dahi bu bölgede sağlıklı, dökülmeye meyli olmayan saçları görürüz çünkü bu bölgelerdeki saç kökleri foliküller dihidrotestosteron (DHT) hormonunun etkilerine maruz kalmazlar.

Tek tek saç köklerinin DHT’ye karşı direnci veya yatkınlığı, bu folikülün genetik bir özelliğidir ve kafa derisinin hatta vücudun bir kısmından diğerine nakli halinde bile folikülde kalır. Bu nedenle kel bir bölgeye lokal anestezi ile ekilen bu saç kökleri yeni yerinde uzamaya devam edecektir. Buna “donör hakimiyeti” deriz, kısaca saç, geldiği bölgeye kendi DHT’ye olan dirençli özelliğini de getirecektir.

Saçın tüm özellikleri saç folikülünün genetiği tarafından kontrol edilmez. Örneğin dalgalı bir saç telini düşünün, aslında dalgalı olması onun yapısından ziyade kendisini çevreleyen kafa derisiyle alakalı bir durumdur. Kısaca kafa derisinin arkasından alınıp, ön tarafa ekilen dalgalı saçlar, kafa derisinin durumuna bağlı olarak düz çıkma eğilimi gösterebilir. Saç uzama hızı ve saçın nihai uzunluğu hem saç folikülünden hem de ekilen saçı çevreleyen ciltten etkilenir. Bu nedenle yavaş büyüyen saç derisine ekilen bacak kılları, kafa derisinde daha hızlı ve daha uzun uzar ancak orijinal saç derisinin uzunluğuna veya kalınlığına ulaşmaz. Kaşa ekilen saç derisinin uzunluğu zamanla azalacaktır, ancak büyük olasılıkla her zaman kesilmesi gerekecektir.

Saç Ekimi Nasıl Yapılır?

Saç ekiminde kalıcı saçın, saçın inceldiği veya döküldüğü baş bölgelerini kaplayacak şekilde dağıtıldığını anlamak önemlidir. Saç ekiminde aslında yeni saç kökleri oluşturulmaz, var olan saçların sadece yeri değiştirilir. Bu nedenle saçta net bir artış beklemek anlamsız olacaktır. Buna rağmen, ustaca uygulanan bir saç ekimi operasyonu sayesinde, kişinin daha çok saçı varmış gibi gösterilmesi sağlanabilir.

Bir kişinin sahip olduğu kalıcı donör saç miktarı, hangi kişilerin saç ekimi işlemi için uygun aday olduğunu belirlemede önemli bir faktördür. Bu durum saç ekimi planlamasının her yönünü etkiler ve sonuçların potansiyel olarak ne kadar eksiksiz olabileceğini belirler. Bu nedenle, bir kişinin mevcut donör alanının dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi, saç ekimi planlamasında son derece önemlidir.

Saç ekimi temelinde hem sanatsal bir çaba hem de teknik bir başarıdır.

Saç ekimi operasyonları sonucu mevcut saç kaynağı, kişinin kendine özgü saç özellikleri ve hastanın hedefleri ile tutarlı, doğal görünümlü bir sonuç oluşturmalıdır. Sadece bugün güzel görünmekle kalmamalı, yaşlandıkça kişiye uygun olacak bir saç ekimi tasarlanmalıdır. Ancak elbette sanat tek başına başarılı bir saç ekimi sağlamaz. Binlerce minik greftin hareketi muazzam bir teknik beceri gerektirir; bu nedenle, bu uzun, organizasyonel olarak karmaşık prosedürleri uygularken yüksek eğitimli, deneyimli, klinik destek personeli çok önemlidir.

Saç ekimi operasyonu uzmanı ise insan saçı ve kafa derisinin anatomisi ve fizyolojisi hakkında derinlemesine bilgi sahibi olması ve kafa derisini etkileyen tıbbi durumları tam olarak anlaması gerekir. Saç ekimi operasyonu uzmanı aynı zamanda yüz anatomisini bilmeli, mükemmel sanatsal becerilere sahip olmalı ve farklı saç ekimi prosedürleri ve onarım teknikleri hakkında kapsamlı bilgiye sahip olmalıdır. En iyi saç ekimi uzmanları, alandaki yeni gelişmeleri takip etmeye veya bunları geliştirmeye doğrudan dahil olmaya kararlı olmalıdır. Saç ekimi yöntemi klinik uygulamalarına kendini adamalıdır. Sıradan bir saç ekimi operasyonu uzmanı için son teknoloji saç ekimi işlemi yapmak tam anlamıyla imkansızdır.

Her zaman tarihin gücüne, geleceğe nasıl ışık tuttuğuna şahit olarak, sonsuz bir inanışla bağlıyım. İlk başarılı saç ekimi, 1930’ların başlarında, kafa derisi, kaşlar ve bıyık gibi bölgelerde meydana gelen çeşitli saç dökülmelerinin yanı sıra kadın kasık bölgesinde artan saçların tedavisi için Japonya’da yapıldı. Japon doktorlar saç ekimini geliştirirken bir dizi önemli gözlemde bulundular. Örneğin küçük greftlerin daha büyük greftlere göre daha iyi sonuçlar verdiğini, donör saçın en iyi şekilde tek, uzun bir kesi ile alınabildiğini, alıcı bölgelere yani greftlerin yerleştirildiği kanallara tek tek saç köklerinin transfer edilmesi gerektiğini not ettiler. Ayrıca bu greftlerin, normal serumunun tuz konsantrasyonuna benzeri olan salin içinde saklandığında en iyi şekilde hayatta kaldıklarını gözlemledirler. Hatta bugün bile en can sıkıcı saç dökülmesi şekli olan telogen effluvium durumunu gözlemlediler. En önemlisi, tek tek yapılan saç ekiminin, doğal olarak büyüyen saçlardan neredeyse ayırt edilemeyen bir büyüme ile sonuçlandığını gösterdiler.

Ne yazık ki, İkinci Dünya Savaşı ile daha da şiddetlenen Doğu ve Batı arasındaki bilimsel bilginin zayıf iletişimi nedeniyle, Batılı cerrahların bu önemli buluşu, kendi saç ekimi prosedürlerine uygulamaları uzun yıllar aldı. Kısaca savaşlar sebebiyle Japon bilim insanlarının bu keşfinden haberdar olamadık.

İlk saç ekimi operasyonu 1952 senesinde Dr. Norman Orentreich tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirildi. İlk başta, araştırmalarının sonuçları birçok prestijli tıp dergisinin editörleri tarafından, böyle bir prosedürün mümkün olamayacağına inanmadıkları için reddedildi. Nihayetinde, araştırma 1959 yılında New York Bilim Akademisi Dergisi’nde yayınlandı. Makalede, “bağışçı egemenliği” kavramını açıkladı yani greftlerin donör bölge özelliklerini nakledildikten sonra da göstermeye devam ettiği fikrini anlattı. Bu, tüm saç ekimi prosedürlerinin altında yatan temel kavram olmaya devam etmektedir.

Dr. Orentreich’in orijinal çalışmasında ve 1980’lerin başına kadar yapılan saç ekimi prosedürlerinin çoğunda, greftler, trefin veya punch adı verilen bir alet kullanılarak alındı. Bu küçük, yuvarlak başlı alet, arka kafa derisinden saç taşıyan dokuyu çıkarmak için kullanıldı. Aynı alet daha sonra greftin yerleştirileceği kel kafa derisinde kanal açmak için kullanıldı.

1980’lerde, standart greft boyutu, 3 ila 3,5 mm’ye düşürüldü, ancak yine de başarılı yani doğal bir sonuç alınamadı. Bu dönemde yapılan saç ekimi yöntemleri sonuclarının temel özelliği oyuncan bebeklerin saç köklerininki gibi iri nokta nokta deliklerin kalmasıydı diyebiliriz.

Eski saç ekimi sürelerine baktığımızda ise, 25 ila 50 greftin ortalama bir ya da 2 saat içinde yapıldığını görüyoruz. Kanalların boyutunun çok geniş olması da bu duruma eklenince hastalar ciddi oranda kanama yaşarlardı ve saç ekimi neredeyse makul bir tedavi olarak düşünülmemekteydi.

Sonunda, bu durumu fark eden saç ekimi uzmanları, donör dokusunu uzun bir şerit halinde almaya ve saçsız alana nakletmeye başladılar. Donör alandan alınan şerit bölgesi dikilerek kapatıldı ve uzun bir ince kesi izi bırakan FUT tekniği ortaya çıkmış oldu. Tek bir donör dokusundan greft elde etmenin zor ve zaman alıcı olduğunu bilen saç ekimi uzmanları FUT tekniğini oldukça fazla benimsediler ve hala özellikle yurtdışında FUT tekniğini yapan saç ekimi uzmanları bulunuyor.

Kısa süre sonra, bu küçük şeritlerin bile, özellikle ön saç çizgisinde, hiç doğal görünmediği anlaşıldı. En azından saç ekiminin ön saç çizgisi kısmı için tek tek saç ekiminin yapılması gerekiyordu.1’li ve 2’li saç greftlerine “mikro greft” adı verildi. Saç çizgisinde 1’li ve 2’li saç grefti, kafa derisinin diğer bölgelerinde ise 3-8 saç greftinin kullanıldığı prosedür yani mini mikrografting yapılmaya başlandı.

Mini mikrogreft tekniklerinin eski punch-greft tekniklerine göre önemli bir gelişme olduğu gerçeğine rağmen, prosedürle ilgili birçok sorun vardı. Bunlardan en önemlisi, prosedürün hala tamamen doğal görünmemesiydi. Eğer hasta kalın telli saçlara sahipse veya saç çizgisini açığa çıkararak saçını geriye doğru taramak istiyorsa, saç ekimi yapıldığı son derece belli oluyor ve doğal durmuyordu. İkinci ve en büyük sorun ise kullanılan aletlerden dolayı saçın yaşama ihtimalinin oldukça az olmasıydı. Çoklu bıçak kıl köklerini keserek dokuya zarar veriyor ve büyümeyi engelliyordu. Sonuç, azalan saç ve gereksiz derecede incelmiş bir görünümdü.

Saç ekimi  tarihi süreci oldukça yavaş ilerlemiştir. Altmışlı ve yetmişli yıllarda kullanılan büyük greftler sonunda yerini seksenlerde mini greftlere ve doksanların başlarında mini mikrogreftlemeye bıraktı. Sahneye daha sonra Foliküler Ünite Transplantasyonu yani FUE geldi. İlk olarak 1995 yılında Bernstein ve Rassman tarafından tanımlanan bu yöntem, kısa sürede saç ekiminde son teknoloji olarak ortaya çıktı, androgenetik saç dökülmesinin tedavisinde  mini mikrograftingin yerini aldı.